Budleja Dawida to wyjątkowy krzew. Nazywa się go “motylim krzewem”, ponieważ jego pachnące kwiatostany wabią dziesiątki motyli i innych zapylaczy. Kwitnie długo i obficie, a dostępnych jest tyle odmian, o różnych rozmiarach i kolorach, że niemal każdy znajdzie egzemplarz do swojego ogrodu.

Charakterystyka Budlei Dawida

Budleja Dawida pochodzi z Chin, ale ze względu na długie kwitnienie, szybki wzrost i odporność na trudne warunki, krzew rozpowszechnił się na całym świecie.

Wielkość budlei oraz jej pokrój w dużej mierze zależą od odmiany. Zazwyczaj jest to krzew dorastający w Polsce do 2-3m wysokości i około 2-2,5m szerokości, ale są również odmiany karłowe, osiągające 0,5 – 1,5 metra średnicy, rosnące 'w kulkę’. Charakterystyczne dla budlei są również pędy, które malowniczo przewieszają się pod ciężarem kwiatów.

Budleja kwitnie bardzo długo, bo od lipca do października. Kwiatostany ma długie, wiechowate, osiągające 20-40cm długości, które przypominają małe, wydłużone kwiaty bzu. Rozwijają się stopniowo na pędach jednorocznych. Najpierw kwitną kwiaty u szczytu pędów, a później rozwijają się kwiaty na licznych, bocznych odnogach. Kolor kwiatów przybiera barwy w odcieniach fioletu, ale są też odmiany o kwiatach niebieskawych, różowych i białych, często z pomarańczowym lub żółtym oczkiem w środku.

Słodko pachnące kwiaty wabią całe stada motyli. Jest to naprawdę wyjątkowy widok, bo motyle lgną do nich jak zaczarowane. Nic dziwnego, że krzew nazywany jest „motylim krzewem”.

Liście krzewu są wąskie, jasnozielone lub szarozielone, pokryte od spodu delikatnym kutnerem. Podczas łagodnej zimy liście pozostają długo na krzewie. Dopiero przy niższych temperaturach przemarzają i opadają.

Uprawa i pielęgnacja Budlei

Stanowisko

Roślina jest łatwa w uprawie, pod warunkiem zapewnienia jej odpowiedniego stanowiska. Łatwo się przyjmuje i nie jest kłopotliwa w uprawie. Kupowana w pojemniku może być sadzona przez cały okres wegetacyjny, choć najlepszą porą będzie czas od kwietnia do maja.

Krzew nie ma specjalnych wymagań co do gleby, ale podłoże musi być przepuszczalne. Na ciężkiej, gliniastej lub bardzo wilgotnej ziemi będzie słabo rosła. Lubi gleby żyzne, o odczynie obojętnym do zasadowego i umiarkowanie wilgotne. Dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych i osłoniętych od wiatru.

Przenoszenie budlei na inne miejsce nie jest wskazane, ponieważ krzew źle to znosi. Przesadzamy roślinę tylko w razie konieczności i najlepiej zrobić to wiosną, żeby zdążyła zaaklimatyzować się przed upałami. Należy wykopać roślinę z jak największą bryłą korzeniową uważając, aby nie uszkodzić korzeni.

Jest również wrażliwa na zachwaszczenie, dlatego pamiętajmy o regularnym pieleniu wokół krzewu. Dobrym pomysłem jest również ściółkowanie, które zapobiegnie nadmiernemu rozwojowi chwastów w pobliżu rośliny.

Nawożenie

Nawożenie budlei rozpoczynamy wiosną, po przycięciu krzewu nawozami azotowymi, wieloskładnikowymi, kompostem lub obornikiem. Przed kwitnieniem, w okresie kształtowania się kwiatostanów, warto zasilić budleję ponownie. Dzięki temu roślina odpowiednio się rozkrzewi i będzie obficie kwitła. Od sierpnia nie stosujemy już nawozów azotowych. Ewentualnie można zastosować nawóz potasowy, przygotowujący rośliny do zimowego spoczynku.

Podlewanie

Budleja Dawida świetnie sobie radzi na stanowiskach ciepłych i słonecznych, jednak w upalne dni warto ją obficie podlewać, uważając żeby miała stale wilgotne podłoże. Krzew nie lubi gleb stale mokrych, dlatego trzeba uważać, żeby nie przesadzić w drugą stronę.

Szczególnie wrażliwe na spadek wilgotności w podłożu są młode egzemplarze.

Cięcie – formowanie

Cięcie Budlei to ważny, ale prosty zabieg. Wzmacnia roślinę i pobudza ją do wypuszczenia młodych pędów, dzięki czemu poprawia kondycję rośliny i sprawia, że się zagęszcza i rozkrzewia. Coroczne cięcie zapewnia również obfite kwitnienie, ponieważ budleja kwitnie na nowych pędach jednorocznych. Nie dotyczy to jednak innych gatunków, na przykład budlei skrętolistnej (Buddleja alternifolia), która kwitnie na starszych pędach.

Cięcie wykonujemy wiosną, po ustaniu mrozów, czyli w okolicy marca i kwietnia. Pędy przycinamy na wysokości 2-4 pary pąków, czyli około 20-25 cm nad ziemią.

Całkowicie należy wycinać pędy, które są chore, uschnięte, cienkie, słabe lub pokładające się.

Cięcie należy wykonywać podczas suchej, słonecznej pogody, na ukos i przy pomocy ostrego sekatora, aby nie poszarpać przycinanych pędów.

Po przycięciu, krzew wejdzie w fazę intensywnego wzrostu, warto więc zadbać o odpowiednie nawożenie i nawodnienie w tym okresie.

Przycinanie przekwitłych kwiatostanów. Zabieg ten nie jest konieczny, jednak warto wykonywać go na bieżąco, żeby roślina skupiła energię na tworzeniu kwiatostanów, a nie nasion.

Co się stanie jeżeli nie będziemy przycinać budlei? W naturalny sposób zdziczeje. Pędy się zagęszczą, rozrosną się we wszystkich kierunkach i zdrewnieją. Kwitnienie rośliny będzie słabsze, a kwiatostany mniejsze.

Ochrona przez mrozem

Mrozoodporność budlei zależy w dużej mierze od wybranego dla niej stanowiska. Im bardziej zaciszne, tym lepsza mrozoodporność.

W surowe zimy krzew może przemarzać, jednak zazwyczaj bardzo dobrze regeneruje się na wiosnę.

Żeby pomóc roślinie przetrwać zimę, warto wokół pędów krzewu utworzyć 20 centymetrowy kopczyk z kory, liści, trawy lub gałązek świerkowych. Długie pędy kwiatostanowe można przyciąć do połowy, żeby nie uległy wyłamaniu przy dużych opadach śniegu.

Jeśli budleja jest uprawiana w donicach, będzie wymagała przeniesienia do chłodnego pomieszczenia lub dodatkowego zabezpieczenia przed mrozem.

Rozmnażanie Budlei Dawida

Budleję można łatwo rozmnożyć z zielonych lub półzdrewniałych sadzonek pędowych. Pędy ścina się po przekwitnięciu w okolicach lipca – września. Każda sadzonka powinna mieć 3-4 pączki liściowe, z których zostawiamy dwa najwyżej położone i przycinamy je do połowy. Przygotowujemy pojemnik z gotowym podłożem. Może to być gruboziarnisty piasek, albo mieszanka piasku z torfem odkwaszonym. Następnie zanurzamy dolną część pędu w ukorzeniaczu, patyczkiem robimy wąski dołek w podłożu i ostrożnie wkładamy sadzonkę. Po umieszczeniu wszystkich sadzonek, donicę wkopujemy do gruntu. Przygotowane sadzonki można także posadzić od razu w docelowym miejscu w ogrodzie. Trzeba pamiętać o zapewnianiu im odpowiedniej ilości wilgoci.

Wszystkie sadzonki należy dobrze zabezpieczyć przed mrozem poprzez usypanie kopca z liści, trawy lub kory.

Choroby i szkodniki

Budleja Dawida jest bardzo odpornym na szkodniki i choroby krzewem, ale czasem mogą ją zaatakować przędziorki, mszyce, a w okresie zwiększonej wilgotności – mączniak rzekomy.

Zastosowanie – czyli gdzie sadzić budleje

Budleja Dawida nadaje się do sadzenia zarówno pojedynczo, jak i w grupach.

Można sadzić ją na ciepłych i słonecznych rabatach z kwitnącymi bylinami i krzewami. Ładnie wygląda w połączeniu z lawendą, szałwią, barbulą, rozchodnikami, astrami, a także z hortensjami, różami, kosodrzewiną oraz trawami.

Ze względu na swój orientalny wygląd i kolor ulistnienia, można stosować ją w ogrodach urządzanych w stylu śródziemnomorskim.

Budleje warto sadzić w pobliżu tarasu lub w innych eksponowanych miejscach, w których będzie można obserwować chmurę krążących wokół krzewu motyli.

Krzew bardzo dobrze radzi sobie z zanieczyszczeniem powietrza, więc może być wykorzystywana do nasadzeń na terenach miejskich.

Z kolei karłowe odmiany, nadają się do uprawy nawet w małych ogrodach, a także w pojemnikach.

Polecane odmiany

Budleja Dawida występuje w wielu odmianach osiągających różne rozmiary i barwy kwiatów. Poznaj najpopularniejsze z nich:

• ’Adonis Blue’ – osiąga 1,5m wysokości i podobną lub większą szerokość, kwiatostany długości 30cm w kolorze ciemnoniebieskim, kwitnie od VII do IX. Liście pokryte od spodu białym kutnerem.
• ’Black Knight’ – osiąga 2 do 2,5m wysokości, kwiatostany długości 30cm w kolorze ciemnofioletowym z pomarańczowym oczkiem, kwitnie od VI do X.
• ’Blue Chip’ – karłowa odmiana o wolnym wzroście i zwartym pokroju. Dorasta do 0,8m wysokości. Kwitnie od VII do IX na l20-sto centymetrowych kwiatostanach o jasnofioletowym zabarwieniu.
• ’Empire Blue’ – osiąga 2 m wysokości, kwiatostany długości 30cm w kolorze fioletowo-niebieskim z pomarańczowym oczkiem, kwitnie od VII do IX. Liście pokryte od spodu białym kutnerem.
• ’Harlequin’ – osiąga 1,5 – 2 m wysokości, kwiatostany długości 30cm w kolorze purpurowo-czerwonym, kwitnie od VII do IX. Liście podłużne, szare, z jasnym obrzeżeniem.
• ’Ille de France’ – osiąga 2 do 2,5m wysokości, jego pokrój jest wyprostowany z łukowato zwieszającymi się pędami. Fioletowe kwiatostany z żółtym oczkiem dorastają do 70cm długości, kwitnie krócej niż inne odmiany, bo od IX do X.
• ’Lochinch’ – zwarty i gęsty krzew, o wyprostowanym pokroju. Osiąga 2 m wysokości, kwiatostany w kolorze niebiesko-fioletowym z pomarańczowym oczkiem, kwitnie od VI do X. Liście pokryte od spodu białym kutnerem.
• ’Nanho Blue’ – wolnorosnąca odmiana, o gęstym pokroju. Dorasta do 1,2m wysokości. Kwitnie obficie na lekko przewieszających się, 20-sto centymetrowych kwiatostanach o purpurowym zabarwieniu. Kwitnie od VI do IX. Liście są drobne, szarozielone.
• ’Nanho Purple’ – odmiana o średnim tempie wzrostu i gęstym pokroju. Osiąga do 1,5m wysokości. Kwitnie obficie na lekko przewieszających się, 20-sto centymetrowych kwiatostanach o purpurowym zabarwieniu. Liście są drobne, szarozielone. Kwitnie krócej niż inne odmiany, bo od VIII do IX.
• ’Nanho White’ – odmiana osiąga do 1,2m wysokości i nieco większą szerokość. Kwitnie obficie na lekko przewieszających się, 20-sto centymetrowych kwiatostanach o białym zabarwieniu. Kwitnie od VII do IX. Liście pokryte od spodu białym kutnerem.
• ’Pink Delight’ – odmiana o szybkim wzroście. Osiąga 2m wysokości. Różowe kwiatostany długości do 40cm mają skłonność do przewieszania się. Kwitnie długo, bo od VI do X.
• ’Purple Chip’ – karłowa odmiana o zwartym pokroju. Dorasta do 0,5-1m wysokości. Kwitnie od VI do X na 20-sto centymetrowych kwiatostanach o purpurowo-fioletowej barwie.
• ’Peacock’ – osiąga do 1,5m wysokości. Kwitnie na długich kwiatostanach o różowym zabarwieniu. Kwitnie długo, od VIII do IX.
• Reve de papillon 'Minpap’ – odmiana o średnim tempie wzrostu i dużych kwiatach. Osiąga 1,5-2m wysokości. Kwitnie na 40-sto centymetrowych kwiatostanach o różowym zabarwieniu. Kwitnie późno, od VIII – IX.
• ’Rocketstar Indygo’ – karłowa odmiana o zwartym pokroju i dużych kwiatostanach. Dorasta do 60cm wysokości i około 1 metra szerokości. Kwitnie od VII do IX na kwiatostanach o ciemnoniebieskiej barwie.
• ’Royal Red’ – osiąga do 2m wysokości. Kwitnie na 30-sto centymetrowych kwiatostanach o winnoczerwonym zabarwieniu. Kwitnie długo, od VII do IX.
• ’Santana’ – odmiana podobna do 'Royal Red’, ale o wolniejszym wzroście i liściach zielonych z żółtą obwódką. Osiąga do 1,5m wysokości. Kwitnie na 20-sto centymetrowych kwiatostanach o winnoczerwonym zabarwieniu. Kwitnie długo, od VIII do IX.
• ’White profusion’ – osiąga 3 m wysokości, kwiatostany długości 30-50cm w kolorze białym, kwitnie długo, od VI do X.
• ’White Ball’ – karłowa odmiana o wolnym wzroście i zwartym pokroju. Dorasta do 1m wysokości. Kwitnie od VI do IX na krótkich kwiatostanach o białej barwie. Liście małe, pokryte białym kutnerem.