Zazwyczaj kiedy marzymy o własnym domu, rozmyślamy o wnętrzach, liczbie pokoi, wielkości strefy dziennej, stylu w jakim go urządzimy itd. Działkę oczywiście chcemy mieć jak największą, wiadomo… Ale na etapie budowy domu, mało kto myśli o tym jak zaprojektować ogród.

Jednak wcześniej czy później i z tym tematem będzie trzeba się zmierzyć. Pojawi się pytanie, czy podjąć się tego zadania samodzielnie, czy skorzystać z usług specjalisty. Bez względu na to, jaki będzie Twój wybór, to każda z tych decyzji będzie dobra, pod warunkiem, że będzie świadoma i dobrze przemyślana.
Mam nadzieję, że poniższy artykuł pozwoli Ci ocenić Twoje możliwości oraz plusy i minusy obydwu rozwiązań.

Projekt to podstawa, bez względu na to, kto go wykona

Projekt jest częścią wielu usług. Stał się czymś oczywistym, przydatnym i pożądanym. Coraz więcej sklepów meblowych, czy salonów łazienek, przygotowuje w prostych konfiguratorach przykładowe wizualizacje swoich towarów. Pomaga to klientom ocenić, czy zestawienie tych produktów się podoba, czy też nie.

Nie zawsze projektowanie jest takie szybkie i proste. Przykładem może być projektowanie budynku, wnętrz, czy ogrodu.

W tych przypadkach projekt to nie pierwszy krok, ale OSTATNI. To graficzne odzwierciedlenie długich dni i godzin rozmyślań, mierzenia i planowania przestrzeni, szukania inspiracji w Internecie, dobierania pasujących produktów…

Czy to w kwestii wyboru technologii budowania domu, rozmieszczenia i układu pomieszczeń, czy szukania idealnych płytek do kuchni, mebli, lamp, czy też roślin do ogrodu – poszukiwania rozwiązań pochłoną dużo czasu. Będą pełne rozmyślań, dylematów i wątpliwości, czy idziemy w odpowiednim kierunku. A dla niektórych osób, na końcu, jeszcze wisienka na torcie w postaci stresu, co o końcowym efekcie powiedzą inni…

Zadaniem projektu ma być wskazanie drogi, jakie działania należy podjąć i w jakiej kolejności. Jakich wymiarów się trzymać, jakich produktów użyć, żeby uzyskać określony efekt. To taka mapa do realizacji określonego celu.

Dlatego uznaje się, że bez projektu, czy to wykonanego samodzielnie, czy z pomocą specjalisty, nie powinno się zaczynać prac. To jak wybranie się w podróż bez żadnej mapy. Nawet jeżeli dotrzesz na miejsce, bo masz ten zmysł i orientację w terenie, to nikłe szanse, że gdzieś po drodze nie zabłądzisz. A to zawsze pociągnie za sobą stratę czasu i pieniędzy.

Jak zaprojektować ogród? Na co warto zwrócić uwagę?

Większość osób pragnie ogrodu, który będzie funkcjonalny, czyli będzie spełniał ich potrzeby oraz będzie piękny, czyli zgodny z ich upodobaniami i estetyką.

Zanim jednak zaczniesz wybierać kolor kwiatów i przeglądać katalogi roślin, powinnaś zacząć od przemyślenia kilku kwestii:

• Po pierwsze: Wypisz wszystkie elementy, które mają znaleźć się w Twoim ogrodzie. Sprawdź, czy masz odpowiednią wiedzę techniczną na temat ich poprawnego zaprojektowania. Ważna będzie wielkość i usytuowanie wiaty śmietnikowej lub wiaty na samochód. Podobnie z wielkością tarasu i jego położeniem względem granicy działki. Kalkulacja powierzchni tarasu pod meble ogrodowe dla x osób. Jakie są wymagane odległości usytuowania drzew od budynku, mediów i ogrodzenia? Ustalenie jaką szerokość powinny mieć ścieżki w ogrodzie, stopnie, czy schody ogrodowe. Zaplanowanie odpowiedniej wielkości miejsca parkingowego. Pamiętanie o dodatkowych wytycznych w projektowaniu ogrodu, jeżeli planujesz zakup robota koszącego. Itd.
• Po drugie: Jeżeli ogród będzie realizowany samodzielnie, bardzo ważne jest ustalenie kolejność prac. Sprawa niby prosta, ale wiele razy zdarzają się sytuacje, które mocno komplikują wykonanie kolejnych etapów.
• Po trzecie: Zaprojektowanie miejsc do obsadzenia roślinnością i dobór roślin. Ten etap jest najprzyjemniejszy, ale i najbardziej czasochłonny. Rośliny trzeba poznać i dobierać je pod kątem: atrakcyjności rabaty przez cały rok, pod względem koloru oraz wymagań. Musimy uwzględnić nasłonecznienie, glebę, wymagania pielęgnacyjne, rozstawę sadzenia, wielość docelową i tworzenie zacienienia (w przypadku drzew).

Ta lista zależności może przyprawić o ból głowy. Dlatego jest to dobry moment na zastanowienie się, czy będziesz mogła i chciała poświęcić odpowiednią ilość czasu na przemyślenie tych kwestii.

Samodzielne projektowanie ogrodu – za i przeciw

Jeżeli tematyka roślin i projektowania ogrodów Cię pasjonuje, z powodzeniem możesz zaprojektować swój ogród samodzielnie. Głównymi zaletami tego podejścia są:

• Duża indywidualność projektu i dopasowanie do własnych potrzeb – załóżmy, że… podobałby Ci się styl ogrodów japońskich, śródziemnomorskich, ale zachwycają Cię również trawiaste ogrody preriowe, do tego kochasz krasnale ogrodowe i oczyma wyobraźni widzisz wszystkie te elementy połączone w nietypowy sposób u siebie… Zapewne łatwiej „uszyjesz” taki nietypowy projekt sama, niż wizję tych połączeń odgadnie ktoś inny. Większości osób może się takie połączenie nie podobać, ale to Twoje miejsce na Ziemi i masz się w nim czuć dobrze. Dlatego ostatecznie to Ty decydujesz jak zaprojektować własny ogród. Chociaż nawet w tym przypadku, pewne zasady tworzenia kompozycji roślin warto poznać ; )
• Dopasowanie do budżetu – niektórych krępuje rozmawianie z innymi na temat finansów i kwestii na co ich stać, a na co nie. Nie chcą tłumaczyć, dlaczego nie zamierzają na pewne rzeczy wydawać pieniędzy. Sama najlepiej dopasujesz potrzeby do ram własnego budżetu.
• Bezcenne – satysfakcja z dobrze wykonanej, samodzielnej pracy jest bezcenna. Świadczy też o dużej odwadze, ponieważ będziesz odpowiadać w tej samej mierze za pozytywne, jak i negatywne efekty własnych wyborów.
• Oszczędności – co prawda nie musisz płacić nikomu za usługę projektowania, ale całkowicie kosztów nie unikniesz. Będziesz potrzebowała materiałów, z których będziesz czerpać sprawdzoną wiedzę, czyli książek i czasopism. Zależy jak bardzo będziesz chciała zagłębić się w temat projektowania oraz z jakich opracowań będziesz chciała korzystać. Niektóre pozycje książkowe dla projektantów kosztują „dziesiąt” lub „set” złotych. Możesz również poszukiwać egzemplarzy używanych książek na niektórych portach Internetowych. Z pewnością przydadzą Ci się także wszelkiego rodzaju katalogi roślin, które znacznie przyspieszą proces doboru odpowiednich roślin do poszczególnych miejsc w ogrodzie.
• Wszechstronność i rozwój – jeżeli na co dzień nie zajmujesz się zawodowo niczym fascynującym i niczym, o czym z dumą mogłabyś opowiadać znajomym, to dzięki tej dziedzinie może się to zmienić. Możesz pokazać swoją wszechstronność, pasję, a może nawet talent w kształtowaniu zielonej przestrzeni.

 Zanim jednak pobiegniesz po kartkę i ołówek, sprawdź niedogodności związane z wyborem tej metody:

• Chaos informacyjny – Najchętniej szukamy inspiracji w Internecie – jest to wiedza łatwo i szybko dostępna oraz w wielu przypadkach darmowa. Problem jednak w tym, że im więcej informacji z różnych źródeł, tym zazwyczaj większy chaos wywołują. Ile osób, tyle opinii, a te opinie często bywają ze sobą sprzeczne.
• Strata czasu – Wiele razy możemy natrafić na materiały (artykuły, książki, e-booki, kursy), za które zapłacimy, a które nie spełnią naszych oczekiwań. Bywa też, że nie wniosą w nasze projektowanie i planowanie przyszłego ogrodu zupełnie nic.
• Materiały wątpliwej jakości – materiały publikowane w Internecie, szczególnie te darmowe, mogą być wątpliwej jakości, bo nie znamy doświadczenia osoby, która je publikuje.
• Od przybytku głowa … boli – W Internecie znajdziemy mnóstwo rad jak zaprojektować swój ogród oraz zgromadzimy masę zdjęć, inspiracji i pomysłów. Zazwyczaj trudno jest nadać takiej lawinie obrazów pożądany kierunek i stworzyć harmonijny obraz.
• Weryfikacja – czy wybrane przez Ciebie rośliny, czy też rośliny z fotograficznych inspiracji, sprawdzą się w określonym miejscu Twojego ogrodu. Na tym etapie projektowania, będziesz narażona na największe rozczarowania. Okaże się, że roślina jest nie trwała w naszych warunkach, nie nadaje się do cienia lub na pełne słońce.. Może też osiąga za duże / za małe rozmiary, albo atrakcyjna jest dosłownie przez tydzień (kiedy to zrobiono jej zdjęcie).
• Doświadczenie – zaprojektowanie ogrodu to jedno, później następuje realizacja, a później… o ogród trzeba dbać i go pielęgnować, by wyglądał pięknie i zdrowo. Nie jest to trudne, jednak może być mniej lub bardziej czasochłonne. Już na etapie projektowania należy ten czynnik uwzględnić wybierając odpowiednie rośliny. Bez doświadczenia będzie to dla Ciebie trudne.
• Czas… Zorientowałaś się już zapewne, że projektowanie ogrodu jest zajęciem fascynującym, ale może pochłonąć bardzo dużo Twojego czasu. A nie każdy tyle czasu ma do dyspozycji. Projektanci uczą się latami o tematyce związanej z tym, jak zaprojektować ogród. Znają charakterystykę roślin, wiedzą jak je komponować i zbierają doświadczenia. Ty najlepiej sama ocenisz, ile czasu możesz na to poświęcić   Jest jeszcze jedno rozwiązanie, możliwość skorzystania z kursów, szkoleń, programów do amatorskiego projektowania ogrodów. Pozwoli Ci to nieznacznie ograniczyć czas na samodzielne zdobywanie wiedzy. Tak zdobyta wiedza będzie bardziej usystematyzowana, ale nadal sporo swojego czasu będziesz musiała poświęcić. Nikt na kursach nie nauczy Cię roślin, a jedynie zasad jakimi należy się kierować w ich doborze. Poza tym nic nie jest za darmo, kursy, e-booki, książki również kosztują. Ostatecznie raczej nie zaoszczędzimy zbyt wiele na tym wariancie.

Korzystanie z usług projektanta ogrodów – za i przeciw

Zaprojektowanie ogrodu samodzielnie to duże wyzwanie. Nic więc dziwnego, że rozważasz zatrudnienie do tego zadania specjalisty. Podobnie jak w przypadku samodzielnego projektowania i w tym podejściu możesz znaleźć plusy i minusy.

Na korzyść przemawiać będzie:

• Oszczędność czasu – projektant będzie zadawał sporo pytań o Twoje preferencje, potrzeby rodziny oraz o Twoją wizję ogrodu. W tym przypadku jednak, nakład poświęconego przez Ciebie czasu, będzie bez porównania mniejszy.
• Oszczędność pieniędzy – już pisałam o tym, że błędy kosztują, a rośliny nie są tanie. Jeżeli choć raz odwiedziłaś szkółkę roślin i za kilka pięknych pelargonii, czy wrzosów zapłaciłaś xxx zł, to doskonale wiesz o czym mowa. W ogrodzie będziesz potrzebować roślin w dziesiątkach lub setkach sztuk. Źle dobrane do miejsca rośliny zginą lub zrobią się brzydkie i będziesz musiała kupić nowe. Innym błędem są impulsywne zakupy roślin, na które jak się później okazuje – nie ma miejsca w ogrodzie lub tam nie pasują… Mając wykaz roślin projektowanych, kupujemy to, co niezbędne i w odpowiedniej ilości. Kolejnym, często popełnianym błędem, jest sadzenie zbyt wielu roślin, w zbyt małych odstępach. Czyli wydajesz więcej pieniędzy, a uzyskujesz gorsze efekty. Z czasem rośliny się zagłuszają, dziczeją i trzeba je wykopać, komuś oddać lub wyrzucić.
• Niemoc decyzyjna – jeżeli jesteś osobą, która ma kłopot w podejmowaniu decyzji i przechodzi męki podczas zakupów, nie mogąc dokonać wyboru, projektowanie ogrodu nie przyniesie Ci satysfakcji. Zamęczysz się musząc analizować tak dużą ilość zmiennych czynników. Będziesz musiała wybierać spośród kombinacji tysięcy roślin, setek odmian i dziesiątków kolorów. Będziesz ciągle zadawać pytanie: „No jak ja mam zaprojektować ten ogród?!” Unikniesz tego zlecając wykonanie projektu.
• Ogród atrakcyjny cały rok – Efekt ten możesz uzyskać samodzielnie, jednak jest to trudne. W 80% zdjęcia w książkach, katalogach roślin i Internecie, przedstawiają rośliny w okresie największej atrakcyjności, czyli zazwyczaj w porze kwitnienia. Możesz nie wiedzieć jak część roślin wygląda jesienią, czy zimą. Trudno ocenić, które są najbardziej atrakcyjne w tych porach roku.
• Wizualizacja projektu – w zależności od wybranego wariantu usługi oraz Twoich potrzeb, możesz zakupić projekt z wizualizacją. Wizualizacja może mieć formę: zestawienia zdjęć użytych roślin oraz materiałów, albo wizualizacji, czy nawet fotorealistycznych obrazów. Oczywiście im trudniejszy stopień i zaawansowanie wizualizacji, tym projekt finalnie będzie droższy. Ważne, że pozwoli Ci to zobaczyć efekt finalny, zanim jeszcze posadzisz pierwszą roślinę. Projektując samodzielnie, w dużym stopniu musisz polegać wyłącznie na swojej intuicji oraz wyobraźni.
• Projekt wykonawczy i wykaz ilościowy – gdzie posadzić rośliny , w jakich odległościach, ile sztuk, żeby wszystko dobrze wyglądało? W projektach wykonawczych (technicznych), otrzymasz gotowe rysunki z podanymi wymiarami oraz zestawienia ilościowe.
• Przemyślane kwestie techniczne, wielkość i rodzaj nawierzchni, dodatki, mała architektura i inne ważne elementy.
• Usługi dodatkowe – tutaj oferta jest szeroka, ale ten wybór to już kwestia Twoich preferencji i zasobności portfela. Możesz wybrać projektanta, który w tym się specjalizuje i zajmuje się tylko projektowaniem ogrodów, jak architekt projektowaniem domów. Możesz też szukać firmy, która ogród zaprojektuje, założy i będzie wpadała co tydzień na jego pielęgnację.

A co z minusami?

• Po pierwsze cena – za dobry projekt, trzeba zapłacić, ale to chyba Cię już nie dziwi. Lata nauki i wiele pieniędzy wydanych na książki i szkolenia, a później na specjalistyczne programy do projektowania i wizualizacji (kosztujące czasem kilkadziesiąt tysięcy).
• Po drugie kontakt – ludzie są różni, nie masz pewności na kogo trafisz. Przy wyborze projektanta, powinnaś kierować się również własnymi odczuciami. , Powinnaś czuć się dobrze i swobodnie w kontakcie z projektantem. Musisz czuć, że projektant „nadaje na Twoich falach” i rozumie Twoje wizje i potrzeby.
• Tanio, ale czy dobrze – jak w każdej branży, zachęcona pięknymi obrazkami lub ceną, możesz trafić na niekompetentną osobę. Część wykona projekt sztampowo, bez większych konsultacji, a im niższa cena za projekt, tym powinnaś być bardziej ostrożna.
• Złudzenia – projekt „za darmo”, usługi projektowania oferowane w szkółkach roślin, czy innych miejscach sprzedaży. Jak Ci się wydaje, czy ktoś pracuje za darmo? I drugie pytanie: jakie produkty znajdziesz w swojej wizualizacji? Te które pasują idealnie do Ciebie i do Twojego ogrodu, czy te, które są oferowane w tych miejscach, gdzie projekt jest „dodatkiem”? Czasem bywa, że w ten sposób firmy w prosty sposób pozbywają się zalegających towarów lub projektują te, na których zarabiają najwięcej. Coś za coś. Nie należy generalizować, jednak warto o tym pamiętać. Możesz otrzymać projekt zgodny nie z Twoimi potrzebami, ale potrzebami i interesami projektującego na usługi firmy „x”.

Reasumując…

Nie ma łatwego rozwiązania – albo zapłacisz za projekt swoim czasem, albo pieniędzmi za czas i wiedzę projektanta. Im bardziej konkretny projektant i jego zaplecze techniczne, tym zazwyczaj z większym wydatkiem musisz się liczyć.

Zawsze też możesz podjąć próbę wykonania projektu samodzielnie, a jeżeli uznasz, że temat Cię jednak przerasta i nadal nie wiesz jak zaprojektować swój ogród – możesz przekazać go projektantowi. Poszukaj osoby nie tylko kompetentnej, ale również takiej, z którą złapiesz dobry kontakt i będziesz mogła swobodnie rozmawiać. A resztą spraw, to już wybrany projektant, czy projektantka się zajmą.